Suất ăn công nghiệp có an toàn?

Tại TP. HCM có 13 khu chế xuất, khu công nghiệp và hệ thống 245 trường học có lớp bán trú. Ðây chính là điều kiện thuận lợi để phát triển dịch vụ cung cấp suất ăn công nghiệp (SACN) và cũng là mối lo không nhỏ cho xã hội khi chưa có đầy đủ biện pháp kiểm tra an toàn vệ sinh.

Không kể đến những đơn vị lớn như Dussmann, một ngày phải nấu bình quân 30.000 suất ăn, các đơn vị nhỏ hơn như Kim Sơn cũng nấu khoảng 10.500 suất/ngày, Hiệp Bình Phước 3.000 suất/ngày, Củ Chi 6.000 suất/ngày… Số những công ty, cơ sở làm dịch vụ cung cấp SACN với mức từ 1.000 suất trở lên tại TP.HCM có trên 20 đơn vị. Cuộc cạnh tranh để giành các hợp đồng cung cấp SACN với chiết khấu hoa hồng, các khoản chi bồi dưỡng, tiếp thị… đã góp phần làm giảm khẩu phần và chất lượng của những suất ăn.

Ông Nguyễn Thanh Hùng, chủ nhiệm hợp tác xã thương mại dịch vụ Củ Chi nói: chỉ có ở vùng ngoại thành mới có thể nấu được suất ăn với mức giá 3.000đ/bữa gồm 3 món do mức giá nhiều loại thực phẩm rẻ hơn và không phải chi thêm khoản nào.

Các hợp đồng dịch vụ cũng ràng buộåc thêm nhà cung cấp suất ăn công nghiệp nhiều trách nhiệm. Ngoài chi phí phải chịu về thuốc men, khám chữa bệnh khi có sự cố xảy ra, nhà cung cấp còn phải chịu chi phí cho việc sản xuất bị đình trệ, chi phí quản lý trật tự…Giám đốc một công ty cung cấp SACN nói: “Tôi cố gắng thực hiện theo các biện pháp khuyến cáo, nhưng cũng không dám chắc ngộ độc có thể xảy ra lúc nào, xui thì chịu".

Một quy định đơn giản của cơ quan chức năng đối với nhà cung cấp SACN là thực phẩm sau khi nấu chín, phải được sử dụng ngay trong vòng 2 giờ, nếu quá thời hạn trên phải đun nóng lại. Nhưng trên thực tế rất hiếm có đơn vị cung cấp SACN nào thực hiện bởi lẽ nấu một bữa ăn với tối thiểu 3 món canh- mặn- xào và cơm cũng mất gần 1 giờ đồng hồ. Sau đó còn phải tốn thời gian chia nhỏ thức ăn cho hàng trăm khay hộp, chuyên chở đến nơi phục vụ. Ðể đảm bảo cho các em học sinh, công nhân ăn uống đúng giờ, các nhân viên vận chuyển còn trừ hao thêm một khoảng thời gian có thể bị tắc đường do đông xe, thời gian chất lên và mang xuống xe… Thông thường, việc nấu nướng luôn hoàn tất trước bữa ăn khoảng 3 giờ.

Bà Mai Chi, giám đốc đơn vị dịch vụ Kim Sơn cho biết: tránh ngộ độc, chỉ còn cách là chọn thực phẩm tốt, nấu đúng độ chín và giữ vệ sinh quy trình chế biến tốt để hạn chế thức ăn bị ôi thiu. Còn nếu tuân theo quy định trên thì chỉ có thể thực hiện với những đơn vị có bếp ăn tại chỗ hoặc điểm vận chuyển gần.

Một bất cập trong quản lý các bếp ăn tập thể là tình trạng sức khỏe của nhân viên chế biến chưa được kiểm tra kỹ. Qua kiểm tra nơi chế biến thức ăn của một số cơ sở cung cấp SACN đã có công nhân bị ngộ độc, đoàn kiểm tra phát hiện có 30% nhân viên chưa được khám sức khoẻ theo quy định, trong đó có một số người bị bệnh nấm móng tay và có cả một người bàn tay bị mưng mủ mà vẫn tham gia phân chia thức ăn. Bình quân, một bếp nâuë cho khoảng 3.000 suất ăn cần có 10 - 12 người phục vụ. Nếu theo đúng quy định và dự phòng cho các tai nạn làm bếp thì các bếp ăn luôn có từ 15 - 18 người làm việc, nhưng thuê nhiều người, chi phí cao thì các cơ sở dịch vụ không đủ sức cạnh tranh.

Cung cấp SACN đang là dịch vụ tiềm năng do nhu cầu thị trường lớn. Nhưng vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng đòi hỏi những nhà đầu tư lớn mà các cơ sở nhỏ không có khả năng. Ngoài ra, còn thiếu nhiều nhà cung cấp nguyên vật liệu, thực phẩm theo kiểu khép kín từ nuôi trồng, giết mổ đến sơ chế để cung cấp cho đơn vị dịch vụ đúng tiêu chuẩn quy định. Những số liệu của cơ quan thanh tra, kiểm tra mới chỉ dừng lại ở mức độ thông tin, còn người chịu các rủi ro là công nhân, học sinh vẫn không còn cách nào khác là hy vọng ban giám đốc, ban giám hiệu của họ đã chọn đúng nhà cung cấp có trách nhiệm và không bị chi phối bởi hoa hồng.

Xem thêm suất ăn công nghiệp Tiền Giang, suất ăn công nghiệp Ngọc Phát, suất ăn công nghiệp Bến Tre